Zdolność kredytowa to pojęcie, które często pojawia się w kontekście ubiegania się o kredyt hipoteczny, samochodowy, gotówkowy lub inny rodzaj pożyczki. Jest to ocena, jaką bank dokonuje na podstawie analizy sytuacji finansowej i osobistej klienta, aby określić jego zdolność do spłaty zobowiązania wraz z odsetkami. Zdolność kredytowa ma wpływ na to, czy bank udzieli kredytu, jakiej będzie wysokości, jakie będą warunki i jaki będzie oprocentowanie. Dlatego warto wiedzieć, co wpływa na zdolność kredytową i jak ją poprawić.
Dochód i wydatki
Podstawowym czynnikiem wpływającym na zdolność kredytową jest dochód klienta. Bank bierze pod uwagę zarówno wysokość, jak i źródło dochodu. Im wyższy i bardziej stabilny dochód, tym lepsza zdolność kredytowa. Bank sprawdza, czy klient jest zatrudniony na umowę o pracę, umowę zlecenie, umowę o dzieło, czy prowadzi własną działalność gospodarczą. Różne formy zatrudnienia wiążą się z różnym poziomem ryzyka dla banku. Najkorzystniej oceniane są umowy o pracę na czas nieokreślony, a najmniej korzystnie umowy cywilnoprawne lub działalność gospodarcza na początkowym etapie.
Bank bierze również pod uwagę wydatki klienta. Do wydatków zalicza się koszty utrzymania, raty innych kredytów, zadłużenie na kartach kredytowych i limitach, poręczenia i alimenty. Bank porównuje wydatki do dochodu i oblicza tzw. współczynnik DTI (debt-to-income ratio), czyli stosunek zadłużenia do dochodu. Im niższy współczynnik DTI, tym lepsza zdolność kredytowa. Zwykle banki akceptują współczynnik DTI na poziomie do 40-50%.
Historia kredytowa
Kolejnym czynnikiem wpływającym na zdolność kredytową jest historia kredytowa klienta. Bank sprawdza, czy klient ma lub miał w przeszłości jakieś kredyty, jak je spłacał i czy nie miał żadnych opóźnień, zaległości lub niespłaconych zobowiązań. Bank korzysta z baz danych takich jak Biuro Informacji Kredytowej (BIK), Krajowy Rejestr Długów (KRD) czy Rejestr ZBP (Związek Banków Polskich). Im lepsza historia kredytowa, tym lepsza zdolność kredytowa. Bank docenia klientów, którzy regularnie i terminowo spłacają swoje kredyty i nie mają negatywnych wpisów w bazach danych. Natomiast bank unika klientów, którzy mają problemy z płatnościami, są niewypłacalni lub mają zajęcia komornicze.
Czynniki dodatkowe
Poza dochodem, wydatkami i historią kredytową, bank bierze pod uwagę także inne czynniki, które mogą mieć wpływ na zdolność kredytową. Są to m.in.:
- wiek klienta – im młodszy klient, tym dłuższy okres kredytowania i większa zdolność kredytowa. Banki zwykle nie udzielają kredytów osobom, które ukończyły 70-75 lat lub których okres kredytowania przekracza ten wiek.
- stan cywilny i liczba osób na utrzymaniu – im więcej osób na utrzymaniu, tym większe wydatki i mniejsza zdolność kredytowa. Banki preferują klientów, którzy są w związku małżeńskim lub partnerskim i mają wspólny dochód.
- status mieszkaniowy – im lepsza sytuacja mieszkaniowa klienta, tym lepsza zdolność kredytowa. Banki doceniają klientów, którzy są właścicielami nieruchomości lub mają prawo do lokalu socjalnego. Natomiast banki niechętnie pożyczają klientom, którzy wynajmują mieszkanie lub dom na rynku wtórnym lub pierwotnym.
- wykształcenie i zawód – im wyższe wykształcenie i lepszy zawód klienta, tym lepsza zdolność kredytowa. Banki uważają, że osoby z wyższym wykształceniem i lepszymi kwalifikacjami mają większe szanse na znalezienie i utrzymanie pracy, a tym samym na spłatę kredytu.
Jak poprawić zdolność kredytową?
Jeśli chcesz poprawić swoją zdolność kredytową, możesz podjąć kilka kroków, które pomogą Ci zwiększyć swoje szanse na uzyskanie kredytu. Oto kilka przykładów:
- zwiększ swój dochód – możesz to zrobić poprzez podwyżkę, zmianę pracy, dodatkową pracę, działalność gospodarczą lub inne źródła przychodu.
- zmniejsz swoje wydatki – możesz to zrobić poprzez oszczędzanie, rezygnację z niepotrzebnych zakupów, renegocjację warunków innych kredytów, spłatę zadłużenia na kartach kredytowych i limitach, unikanie poręczeń i alimentów.
- popraw swoją historię kredytową – możesz to zrobić poprzez terminową i regularną spłatę swoich kredytów, unikanie opóźnień, zaległości i niespłaconych zobowiązań, monitorowanie swoich wpisów w bazach danych i usuwanie ewentualnych błędów.
- popraw swoje czynniki dodatkowe – możesz to zrobić poprzez podniesienie swojego wykształcenia i kwalifikacji, zmianę lub utrzymanie stabilnego zatrudnienia, poprawę swojej sytuacji mieszkaniowej, zmianę lub utrzymanie stabilnego stanu cywilnego.
